در دل شمرون، جایی که کوه‌ها با آسمان در آغوشی عاشقانه می‌رقصند، روزگاری تابستان‌ها پناهگاهی برای تهرانی‌ها بود. نسیم خنک صبحگاهی درختان چنار را به آواز درمی‌آورد و عطر گل‌های وحشی، دل‌های خسته را شاداب می‌کرد؛ اما اکنون این منطقۀ ییلاقی، به دست سرمایه‌گذاران بی‌رحم، هویتی گم‌شده یافته است؛ جایی که یادهای شیرین تابستانی به فراموشی سپرده شده‌اند.
نیاوران که در آن زمان مکانی ییلاقی و دنج شناخته می‌شد، اکنون به دنیایی اعیان‌نشین و شلوغ تبدیل شده است. جای درختان سرسبز و چشمه‌های زلالش را زنجیرهای بتنی و دیوارهای بلند گرفته است. دسترسی به منابع طبیعی‌اش به یک افسانه بدل شده و ساکنانش در میان سازه‌های سرد و بی‌روح گم شده‌اند. مسکن دیگر تنها یک کالای اقتصادی نیست؛ بلکه داستانی است از زندگی، امید و بازتولید سرمایه‌داری که در آن روح انسان‌ها در میان دیوارها محبوس شده است. در نیاوران، اگرچه دیوارها بلندتر شده‌اند، اما دل‌ها هنوز هم می‌خواهند باهم ارتباط برقرار کنند. شناخت تاریخچۀ کالبدی و فرهنگی این منطقه، کلید فهم وضعیت کنونی آن است؛ اما مدیریت شهری امروز تهران، همچون طوفانی بی‌رحم، سازه‌های بزرگ و پرهزینه‌ای را در این منطقه بر پا کرده است که نه‌تنها کارایی ندارند، بلکه روح زندگی را نیز در خود خفه کرده‌اند.
نیاوران با فرم شهری فشرده‌اش می‌تواند هم تقسیم‌کننده باشد و هم متحدکننده. این دوگانگی به فرهنگ‌ها و استراتژی‌های موجود بستگی دارد. اگر بتوانیم با رویکردی تاکتیکال و مشارکتی به احیای هویت نیاوران بپردازیم، شاید بتوانیم کیفیت زندگی را دوباره به آن برگردانیم. اما امروز، نیاوران با چالش‌هایی چون ساخت‌وسازهای بی‌رویه و آلودگی صوتی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ چالش‌هایی که هویت تاریخی‌اش را به خطر انداخته و کیفیت زندگی را کاهش داده است.
برای احیای این محلۀ فراموش‌شده، نیازمند توقف این ساخت‌وسازها هستیم؛ باید به کیفیت معماری توجه کنیم و اجازه دهیم که روح نیاوران دوباره زنده شود.
آنگاه شاید بتوانیم دوباره بگوییم که نیاوران، نه‌فقط یک محله، بلکه قلبی زنده است که در تپش‌هایش قصه‌های گذشته را روایت می‌کند؛ قصه‌هایی که در میان دیوارهای بتنی گم نشده‌اند، بلکه در انتظار شنوایی هستند تا دوباره بر زبان‌ها جاری شوند. شاید روزی برسد که نسیم خنک صبحگاهی دوباره در میان درختان چنار آواز بخواند و یادهای شیرین تابستانی دوباره زنده شوند؛ در دل شمرون، جایی که کوه‌ها با آسمان در آغوشی عاشقانه می‌رقصند.
نیاوران، تهران. عکاس: سروناز (sarvistudio)
بدون دیدگاه