آینده‌نگری در سینما

فراخوان نگارش مقاله: نقد و بررسی فیلم با رویکرد شهر و معماری در ژانر علمی- تخیلی

آینده‌نگری در سینما: بررسی شهر و معماری در فیلم‌های علمی-تخیلی (1920-1940)

به اطلاع علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزۀ سینما و مطالعات شهری می‌رسانیم که نشریۀ کوچه (پلتفرم کوچه اسکوپ) با هدف تقویت توانایی نقد و تحلیل آثار سینمایی از منظر میان‌رشته‌ای، فراخوانی برای ارسال مقاله در زمینۀ بررسی و مرورنویسی فیلم‌های مرتبط با شهر و معماری منتشر می‌کند.

ژانر علمی- تخیلی یا سای فای در ادبیات، سینما و رسانه‌ها به موضوعاتی چون به تصویر کشیدن آینده، فناوری‌های پیشرفته، سفر در زمان، جهان‌های موازی و حیات فرازمینی می‌پردازد. این نوع داستان‌ها اغلب مفاهیم علمی و فناوری نوظهور را بررسی کرده و پیامدهای اجتماعی و فلسفی آن‌ها را تحلیل می‌کنند. در سینما، فیلم‌های علمی- تخیلی با خلق دنیای‌های خیالی و فناوری‌های نوین، حس شگفتی و کنجکاوی مخاطب را برمی‌انگیزند. این ژانر نه‌تنها سرگرم‌کننده است، بلکه نقد اجتماعی و آینده‌نگرانه‌ای را نیز ارائه می‌دهد.

هدف ما در این پروژه تمرکز بر تصویری است که به‌طور مشخص از گذشته نسبت به آیندۀ بشر در مدیوم سینما ساخته شده است.

فیلم‌های موردنظر جهت مرورنویسی (نویسندۀ مقاله باید یکی از فیلم‌های زیر را جهت نگارش مقالۀ خود انتخاب کند):

1920 | Dr. Jekyll and Mr. Hyde | John S. Robertson

«دکتر جکیل» با استفاده از تکنولوژی و علم به بررسی جنبه‌های تاریک وجود انسان می‌پردازد. آزمایش‌های او منجر به ظهور شخصیتی خبیث به نام «مستر هاید» می‌شود که نشان‌دهندۀ تأثیرات منفی علم و تکنولوژی بر شخصیت و رفتار انسان است.

1925 | Paris Asleep | René Clair

یک دانشمند با استفاده از پرتوی نامرئی، شهر پاریس را به حالت سکون درمی‌آورد. این موضوع به بررسی تأثیرات فناوری بر محیط شهری و سکونت در آینده می‌پردازد و به‌نوعی نگاهی انتقادی به زندگی شهری و ارتباط آن با علم دارد.

1924 | Aelita, the Queen of Mars | Yakov Protazanov

داستان سفر به مریخ را روایت می‌کند و به بررسی زندگی در یک تمدن بیگانه می‌پردازد. در این فیلم، معمارى و ساختار اجتماعی مریخی‌ها به تصویر کشیده شده و موضوعاتی مانند قیام علیه ظلم نیز مطرح می‌شود

1927 | Metropolis | Fritz Lang

با توجه به شهرت بالای این فیلم و احتمال زیاد بودن تعداد مقالات دربارۀ آن، توصیه می‌شود در نگارش مطالب مربوط به این فیلم دقت بیشتری داشته باشید و از تکرار مکرر خودداری کنید.

 بررسی تأثیرات تکنولوژی بر جامعه و زندگی روزمرۀ انسان‌ها؛ در این شهر آینده‌نگر، شکاف عمیقی بین طبقات کارگری و برنامه‌ریزان شهری وجود دارد و تکنولوژی به‌عنوان ابزاری برای کنترل و بهره‌کشی از کارگران نمایش داده می‌شود.

1931 | Dr. Jekyll and Mr. Hyde | Rouben Mamoulian

با توجه به شهرت بالای این فیلم و احتمال زیاد بودن تعداد مقالات درباره آن، توصیه می‌شود در نگارش مطالب مربوط به این فیلم دقت بیشتری داشته باشید و از تکرار مکرر خودداری کنید.

«دکتر جکیل» وقتی با معجونی که او را به آقای «هاید» حیوان‌صفت تبدیل می‌کند، به جنبۀ تاریک وجودش اجازه می‌دهد تا وحشی شود، با عواقب وحشتناکی روبه‌رو می‌شود.

1932 | Island of Lost Souls | Erle C. Kenton

آزمایش‌های ژنتیکی و تأثیرات آن بر موجودات زنده و اخلاقیات انسانی موردبررسی قرار می‌گیرد. موضوعاتی مانند اخلاق در علم و تکنولوژی در این فیلم مطرح می‌شود.

1933 | The Invisible Man | James Whale

با توجه به شهرت بالای این فیلم و احتمال زیاد بودن تعداد مقالات دربارۀ آن، توصیه می‌شود در نگارش مطالب مربوط به این فیلم دقت بیشتری داشته باشید و از تکرار مکرر خودداری کنید.

نحوه تأثیر تکنولوژی بر شخصیت انسان و عواقب ناشی از آن؛ تبدیل‌شدن به موجودی نامرئی باعث جنون و رفتارهای خطرناک می‌شود.

1935 | Transatlantic Tunnel | Maurice Elvey

ساخت یک تونل زیر اقیانوس که به‌نوعی نشان‌دهندۀ تأثیر تکنولوژی بر زیرساخت‌های ارتباطی و حمل‌ونقل انسان‌هاست.

1935 | The Invisible Ray | Lambert Hillyer

تأثیرات خطرناک تکنولوژی (در این مورد، عنصر رادیوم) بر انسان و عواقب آن.

1935 | The Phantom Empire | Otto Brower

تأثیر تکنولوژی بر تمدن‌های زیرزمینی و نحوۀ فساد آن‌ها به‌وسیلۀ تکنولوژی و طمع.

1936 | Cosmic Journey | Vasily Zhuravlyov

برنامۀ فضایی شوروی و تلاش برای کاوش ماه. این موضوع شامل طراحی و معماری فضاپیماها و همچنین زندگی در دیگر کرات است.

1936 | The Man Who Lived Again | Robert Stevenson

بررسی تجربیات یک دانشمند در انتقال ذهن‌ها و تأثیرات این تکنولوژی بر زندگی انسان‌ها و روابط انسانی.

1936 | Things to Come | William Cameron Menzies

تأثیرات جنگ و تکنولوژی بر جامعه و تمدن؛ داستان نشان می‌دهد که چگونه یک جنگ طولانی‌مدت و تکنولوژی‌های پیشرفته می‌توانند زندگی انسان‌ها را دستخوش تغییرات عمیق کنند

1938 | Flash Gordon’s Trip to Mars | Ford Beebe

 سفر به سیارۀ مریخ و نبرد با شخصیت‌های خیالی؛ این موضوع شامل طراحی و معماری شهرهای خیالی بر مریخ است.

1938 | I Accuse | Abel Gance

ساخت یک ماشین برای جلوگیری از جنگ و تأثیرات آن بر جامعه و تصمیم‌گیری‌های سیاسی.

1938 | Rocket Ship | Ford Beebe

سفر به سیارۀ «مونگو» (Mongo) و نبرد با امپراتور «مینگ» (Ming)؛ طراحی شهرها و ساختارهای فضایی در این سیاره نیز به موضوعات علمی- تخیلی مرتبط است.

1939 | Buck Rogers | Ford Beebe

داستان یک خلبان از قرن 20 که پس از 500 سال خواب مصنوعی بیدار می‌شود و دنیای جدیدی را می‌یابد که تحت سلطۀ ارتش خلاف‌کاران قرار دارد. این فیلم نیز به دنیای آینده و زندگی در شرایط جدید و متفاوت می‌پردازد.

1939 | The Man They Could Not Hang | Nick Grinde

موضوع کرایونیک و تلاش برای زنده ماندن پس از مرگ؛ این موضوع به‌نوعی تأثیر تکنولوژی بر مفهوم زندگی و مرگ را بررسی می‌کند.

چرا این فیلم‌ها برای مرورنویسی و بررسی در پلتفرم کوچه اسکوپ انتخاب شده‌اند؟

این آثار به‌نوعی به تأثیر تکنولوژی بر زندگی انسان‌ها و تغییرات اجتماعی ناشی از آن پرداخته‌اند. همچنین موضوعاتی مانند شهرسازی، معماری و زندگی در دیگر کرات را موردتوجه قرار داده‌اند. این فیلم‌ها نگاهی آینده‌نگرانه دارند و موضوعات شهری را با رویکرد علمی-تخیلی بررسی می‌کنند؛ علاوه بر این، تأثیر فناوری بر زندگی انسان را نیز مدنظر قرار داده‌اند.

در نگارش مرورنویسی و بررسی فیلم‌های مرتبط با شهر و معماری در ژانر علمی- تخیلی، نویسنده باید نکات زیر را مدنظر قرار دهد:

• بررسی تصویر آینده‌نگرانه: نویسنده باید به نحوۀ نمایش آیندۀ بشر در فیلم‌ها توجه کند؛ اینکه چگونه آینده‌سازی‌های خیالی با مفاهیم واقعی و علمی هم‌راستا هستند یا تفاوت دارند.
• نقد اجتماعی و فلسفی: بررسی پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و فلسفی فناوری‌ها و ساختارهای شهری در فیلم‌های علمی- تخیلی اهمیت دارد. این نقد باید نشان دهد که چگونه فیلم‌ها نگرانی‌ها یا آرزوهای بشر را دربارۀ آینده منعکس می‌کنند.
• مقایسه با واقعیت‌های تاریخی و معاصر: نویسنده باید تفاوت‌ها و شباهت‌های بین تصویر آینده در فیلم‌ها با وضعیت فعلی شهرها و معماری را موردتوجه قرار دهد تا تحلیل عمیق‌تر باشد.
• تمرکز بر پیامدهای فناوری بر زندگی شهری: نحوۀ تأثیر فناوری‌های پیشرفته بر ساختارهای شهری، حمل‌ونقل، سکونتگاه‌ها و فضای عمومی باید موردبررسی قرار گیرد.
• تحلیل سبک بصری و روایی: سبک کارگردانی، طراحی صحنه، لباس، نورپردازی و موسیقی که به خلق فضای خیالی کمک می‌کند نیز باید موردتوجه قرار گیرد.
• تمرکز بر گذشته نسبت به آیندۀ بشر: چون هدف پروژه تمرکز بر تصویری است که از گذشته نسبت به آینده ساخته شده است، نویسنده باید نشان دهد چگونه این تصاویر بازتاب نگرانی‌ها، آرزوها یا پیش‌بینی‌های زمان خود هستند.

مقالات چگونه منتشر خواهند شد؟

مقالات پس از تولید محتوای جذاب و ارزشمند، به‌صورت انفرادی در وب‌سایت، اینستاگرام، نسخۀ چاپی و کانال تلگرام مجله منتشر می‌شوند. همچنین، پس از جمع‌آوری ده مطلب منتخب داوران علمی کوچه مرتبط با فیلم‌های موردنظر، این مطالب در قالب یک کتاب مجموعه مقالات به‌صورت کامل توسط انتشارات کتاب «کوچه‌باغ هنر و اندیشه» منتشر خواهند شد.

از تمامی علاقه‌مندان دعوت می‌شود تا مقالات خود را از طریق منوی «ارسال مقاله» در وب‌سایت کوچه به نشانی kooche.org  ارسال کنند. امید است با همکاری یکدیگر گامی مؤثر در شناخت عمیق‌تر سینما و ارتباط آن با شهرسازی و معماری برداریم.

با احترام

تیم «کوچه اسکوپ»

مؤسسۀ انتشاراتی کوچه