ما معمارها انسان‌های جالبی هستیم. برای طراحی پروژه وقت و سرمایۀ زیادی صرف می‌کنیم، اما طراحی سازمان‌مان را به فراموشی می‌سپاریم. بناهای آینده‌نگرانه خلق می‌کنیم، اما تصوری از آیندۀ کسب‌وکارمان نداریم. تمام تلاش خود را به کار می‌بندیم که بناهایمان هوشمند باشند و خودکار کنترل شوند، اما دفاتر و شرکت‌های خود را براساس شهود و به ابتدایی‌ترین شکل ممکن مدیریت می‌کنیم و اگر مدت کوتاهی در
دفتر حضور نداشته باشیم، شیرازۀ کار از دست‌مان خارج می‌شود و وضعیت دفتر و پروژه‌ها نزول می‌کند. سازمان و شیوۀ مدیریت کارفرما را به باد انتقاد می‌گیریم و فهرستی از راهکارهای اصلاح ساختار کارفرمایی را حاضر و آماده داریم، اما از نقد روش و عملکرد مدیریتی خود عاجزیم. باید در مقابل پیشروی ذهن و قلمم بایستم، در غیر این صورت نه‌تنها این سرمقاله، بلکه کل این شماره به دوگانه‌های متضاد معمارها اختصاص خواهد یافت.
واقعیت این است که صنعت ساخت و حرفۀ معماری افول کرده و مانند گذشته مقصد نخست استعدادها و سرمایه‌ها نیست. نسبت حرفۀ معماری با تحولات برآمده از انقلاب ارتباطات هنوز برایمان گنگ و مبهم است و به نظر می‌رسد ما هنوز نتوانسته‌ایم پارادایم[1] حاکم بر زمانۀ خود را هضم کنیم و خود را مهیای یک دگردیسی بنیادین کنیم. ما معماران همچنان مهم‌ترین دل‌مشغولی‌مان، تخصص معماری، آن‌هم محدود در طراحی به مفهوم تجسم کالبدی فضا، است و از این غافلیم که در برهۀ حساس کنونی برای نجات تخصص معماری هم که شده باید فکر و تلاش خود را معطوف به تجدید ساختار حرفۀ معماری کنیم.
نگاهی به رسانه‌ها و نشریات معماری بیندازید؛ کمتر محتوایی دربارۀ حرفۀ معماری در آن‌ها خواهید یافت. انتخاب موضوع «حرفۀ معماری» برای این شماره، به معنای لحظه‌ای سکوت در فضای پرزرق‌وبرق و پرهیاهوی «تخصص معماری» و طرح بحث دربارۀ نهادی است که قرار است معمار در آن اندیشه‌ها و آثارش را خلق کند. برای جامعۀ معماری که تمام فکر و توانش معطوف به طراحی پروژه‌هاست همین سکوت نیز بسیار ناآشنا و سنگین است. ازاین‌رو در نخستین شماره از سلسله بحث‌های حرفۀ معماری عامدانه تلاش نکردیم که محتوا متمرکز بر حوزه‌ای مشخص شود یا کل نشریه در سیطرۀ بحث قرار گیرد. در عمل نیز مطالبی متنوع از روایت وضعیت امروز تا سناریوهایی برای آیندۀ حرفه معماری و درس‌آموخته‌هایی در مدیریت کسب‌وکار دریافت کردیم.
دستیابی به رهیافت‌هایی برای تجدید ساختار حرفۀ معماری میسر نیست مگر با گفت‌وگوی مستمر دربارۀ مسائلی که در جایی میان تخصص معماری و دانش کسب‌وکار و فناوری‌های نوظهور قرار گرفته است و تردیدی نیست که این شماره و نشریۀ کوچه به‌تنهایی نمی‌تواند به آن پاسخ درخور دهد، اما امید داریم تا سرآغازی باشیم در پیدایش جریانی که دگرگونی و پایداری پیشه دارای تبارمان را تضمین کند.
عکس: کارگاه رنزو پیانو. منبع: rpbw.com
پانوشت
[1] Paradigm
بدون دیدگاه